Nr katalogowy: 411
Św. Józef z Dzieciątkiem
drewno nieznane (egzotyczne?), polichromowane
i złocone; wys. 97 cm. Hiszpania, Portugalia
lub Ameryka Środkowa (?), ok. 1730-1800
Zobacz pełne informacje
drewno nieznane (egzotyczne?), polichromowane i złocone;
wys. 97 cm.
Hiszpania, Portugalia lub Ameryka Środkowa (?), ok. 1730-1800
Późnobarokowa rzeźba przedstawia świętego Józefa z Dzieciątkiem trzymanym na lewym ręku (w prawej święty trzymał pierwotnie
zapewne kwiat lilii), bosego, odzianego w wysoko przepasaną suknię i przerzucony przez biodra i lewe ramię pofałdowany płaszcz. Dzieciątko - w ikonograficznym typie Salvatora Mundi - prawą rączkę wyciąga w geście błogosławieństwa, lewą podtrzymuje glob ziemski. Rzeźba mogła mieć funkcję przenośnego feretronu, o czym Świadczyłoby opracowanie partii odwrocia. Na uwagę zasługuje niezwykle bogata, rzadko spotykana polichromia i złocenia, jakimi pokryto figurę. W naturalistyczny sposób odtwarza ona karnację - laserunki oddające cienie na twarzy, śniadość cery i zaróżowienia policzków, czy drobiazgowo ukazane rzęsy - a w partii szat późnobarokowe wzory tkaniny z motywami stylizowanych gałązek o wielkich kwiatach i liściach, z udziałem ochry, czerwieni i ciemnej zieleni oraz obfitych złoceń. Motywy te podkreślono wzorzystym repusowaniem gruntu. Polichromia (n. b. o doskonałym stanie zachowania) wydaje się być pierwotna. Zarówno jej szczególny charakter, jak i modelunek rzeźbiarski (zarazem naturalistyczny, sięgający do wysokich wzorów, a jednocześnie nieporadny, na poły ludowy), a także fakt użycia nieznanego (egzotycznego?) gatunku drewna, mogą wskazywać na pochodzenie dzieła z antypodów sztuki europejskiej, lub wręcz znamionować jej proweniencję kolonialną. Jako najbardziej prawdopodobne środowiska jej powstania jawią się Hiszpania lub Portugalia, a jeszcze bardziej kolonie powyższych krajów - Ameryka Środkowa lub portugalskie kolonie Pacyfiku (Goa?). Czas powstania dzieła - przy braku szerszego materiału porównawczego - można wskazać ogólnie na lata ok. 1730-1800, a więc czas rozkwitu iberyjskiego i kolonialnego baroku w dziedzinie rzeźby. Jeśli miałaby się potwierdzić teza o tak egzotycznym pochodzeniu tej barokowej figury, obiekt ten należałoby uznać za zupełnie wyjątkowy na polskim rynku kolekcjonerskim.