Obozowisko powstańców, 1863

olej, płótno dublowane na wosk; 65,5 x 95,5 cm;
sygn. i dat. l. d.: JÓZEF CHEŁMOŃSKI 1903
oraz napis autorski: dla Maryni/ na pamiątkę ojciec/ J.Ch

Obraz wystawiany: Katalog wystawy prac Józefa Chełmońskiego, Łowicz 11-14.VI.1936, nr 3 - Obozowisko powstańców 1863 r.
Do obrazu dołączona ekspertyza Tadeusza Matuszczaka.

Wysokiej klasy dzieło malarskie jest realistyczną wizją powstańczego obozu. Obraz, który jest szkicem olejnym zbudowanym za pomocą plam barwnych kładzionych zamaszystymi pociągnięciami pędzla, jest zrealizowany z dokładnością w szczegółach m.in. ujęciu twarzy śpiącego kosyniera. Praca jest namalowana ze swobodą,  z pewnością malarskiej realizacji charakterystyczną dla twórczości malarza.
O autorstwie Chełmońskiego świadczą dwa oddzielne czynniki. W szkicowniku zakupionym przez Muzeum Narodowe w Warszawie od jednej z córek malarza Jadwigi Chełmońskiej, znajduje się rysunek przedstawiający obozowisko powstańcze. Jest to zapewne wstępny szkic (Rys. Pol. 5957) do oferowanej Państwu pracy olejnej. Drugim czynnikiem przemawiającym za autentycznością pracy jest dedykacja znajdująca się w lewym dolnym rogu pod sygnaturą. Obraz został podarowany Marii po mężu Łoskowskiej, ukochanej córce malarza. Jako dzieło z jej kolekcji został wystawiony na monograficznej wystawie Józefa Chełmońskiego w dniach 11-16 czerwca 1936 roku w Sali Gimnazjum Męskiego w Łowiczu.
Praca obrazuje ideę udziału "ludowego żywiołu" w Powstaniu styczniowym. Obraz jest najwyższej klasy dowodem artystycznego kunsztu Chełmońskiego (nota opracowana na podstawie opinii dr. T. Matuszczaka).