Świst i Poświst, ok. 1910

brąz patynowany, postument z ciemnozielonego
kamienia, wys. 62 cm;
sygn. na podstawie: Sł. Celiński i BRACIA ŁOPIEŃSCY,
na postumencie tabliczka mosiężna z inskrypcją: Świst i Poświst/ Sł. Celiński

Urodzony i zmarły w Warszawie Stanisław Celiński był rzeźbiarzem, inżynierem i architektem. W latach 1868-74 kształcił się w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem Władysława Łuszczkiewicza, Walerego Gadomskiego i Jana Matejki. Dzięki
stypendium rządowemu studiował w Akademii w Wiedniu w pracowni Kaspara Zumbuscha (1875-77) oraz odbył podróż do Włoch. W następnych latach pracował w Warszawie oraz w fabryce porcelany w Nieborowie, pełnił również funkcję kierownika
artystycznego fabryki terakoty i majoliki Pawła Puzyny w Grużach na Litwie. W 1889 został rzeźbiarzem w Cesarskiej Fabryce Porcelany w Petersburgu. Podróżował także do Stanów Zjednoczonych, gdzie projektował obiekty architektoniczne. W 1902
zamieszkał na stałe w Warszawie. Tworzył rzeźby figuralne, popiersia portretowe, medaliony, projekty ceramiczne oraz rzeźbę nagrobkową. W większości swych prac pozostawał wierny stylistyce akademickoklasycystycznej, choć ok. 1900 uległ wpływom secesji, modelując prace o znacznej dozie ekspresji. Z bogatego dorobku artysty zachowało się niewiele prac, świadczą
one jednak o niewątpliwym talencie i wielkiej biegłości technicznej rzeźbiarza. Najwybitniejszym znanym dziełem artysty jest prezentowana tu grupa rzeźbiarska "Świst i poświst" (powstało kilka wersji z lat 1910-1918), przedstawiająca dwa bóstwa wywodzące się z mitologii słowiańskiej - Śwista i jego syna Pośwista. Jest to kompozycja o skomplikowanym układzie
przedstawiająca dwóch wirujących w dzikim tańcu, nagich młodzieńców, przywodząca na myśl dzieła manierystów włoskich. Wiadomo, iż niezrealizowanym zamysłem Celińskiego było wyeksponowanie tej grupy rzeźbiarskiej, w skali ponadnaturalnej, w miejskiej przestrzeni Warszawy.