Jacob GRIMMER (ok. 1525/26-1590), Gillis MOSTAERT (ok. 1534-1598)
Nr katalogowy: 149
Pejzaż ze sztafażem
olej, płótno dublowane; 132,5 x 184 cm;
l. d. na skale, fragment inicjału: M… - zatarta.
estymacja: 280 000 - 380 000 zł
Zobacz pełne informacje
olej, płótno dublowane; 132,5 x 184 cm;
l. d. na skale, fragment inicjału: M… - zatarta.
Temat kompozycji jest odwołaniem do Ewangelii według świętego Mateusza, w której znajduje się ustęp dotyczący rozkazu Heroda o zgładzeniu wszystkich dzieci w Betlejem do drugiego roku życia. Scena z Nowego Testamentu została ujęta w bogatym pejzażu ze sztafażem nawiązującym niejako do rozwiązań kompozycyjnych stosowanych przez Pietera Bruegela (podniesiona linia horyzontu). Malowidło stanowi owoc współpracy dwóch malarzy końca XVI wieku, flamandów Gillisa Mostaerta odpowiedzialnego za sztafaż oraz Jacoba Grimmera, którzy w letniej, niemalże sielskiej scenerii, ukazali wstrząsające wydarzenie. Obaj artyści często ze sobą współpracowali. Reine de Bertier de Sauvigny stwierdza, że właśnie ten duet artystyczny rozpoczął tradycję współpracy między malarzami. Za uznaniem kompozycji za dzieło Jacoba Grimmera przemawiają uniesiony horyzont, skracający perspektywę oraz specyficzny podział płótna strzelistymi drzewami na trzy części. Analogiczne rozwiązanie znajduje się na wielu jego obrazach w tym "Zamku z fragmentem wody" znajdującym się w wiedeńskim Kunsthistorisches Museum.
Potwierdzać to może jedna z jego prac znajdująca się w British Museum, niewielki, barwny, sygnowany szkic, w którym to można zaobserwować sposób malowania szczególnie drzew i zabudowań oraz kolorystykę. Można wręcz stwierdzić że praca znajdująca się w londyńskich zbiorach wygląda na "wyjętą" z kompozycji oferowanego obrazu. Porównywalnym, zarówno w kompozycji jak i rozmiarze, do oferowanego obrazu, płótnem jest również "Pejzaż" z 1578 roku znajdujący się w zbiorach antwerpskiego muzeum (Reine de Bertier de Sauvigny, "Jacob et Abel Grimmer", 1991, poz. kat. XXI) Za współautorstwem Gillisa Mostaerta może przemawiać charakterystyczny sposób przedstawienia postaci, w szczególności postaci kobiecych: tulącej do piersi niemowlę, ujętej na pierwszym planie w centralnej części kompozycji oraz dwóch znajdujących się przy prawej jej krawędzi, a mianowicie postaci Marii skulonej w ukryciu pod drzewem oraz uciekającej kobiety, na drugim planie kompozycji. Taki sposób przedstawiania postaci, Gillis Mostaert zaczerpnął z manierystycznych dzieł Fransa Florisa. Dodatkowym szczegółem, równie charakterystycznym dla malarza, jest przedstawienie psa na pierwszym planie płótna.