Herma świętej dziewicy (relikwiarz hermowy ?)

drewno lipowe, polichromowane i srebrzone; wys. 60 cm.
(Śląsk ?, Polska ?), ok. 1500

Prezentowana poźnogotycka rzeźba świętej ukazanej do wysokości bioder to tzw. herma, być może pełniąca dawniej funkcję relikwiarza. Nie można bowiem wykluczyć istnienia pierwotnie dolnej część cokołu, w ktorej mogł znajdować się przeszklony otwor na relikwie. Dzieło przedstawia popiersie młodej świętej niewiasty, w przepasanej sukni i w spiętym pod szyją, drapowanym ostrymi fałdami płaszczu zarzuconym na ramiona, przytrzymującej oburącz puszkę - swoj atrybut. Głowę okoloną rozpuszczonymi, dekoracyjnie trefionymi włosami opadającymi asymetrycznie na plecy i prawe ramię, ozdabia prosta opaska. Wyjątkowej urody twarz o wysoko wysklepionym czole, ma drobne, regularne, finezyjnie opracowane rysy o drobnym rozstawie oczu i prostym, długim nosie. Typ przedstawieniowy, ogolny charakter rzeźby, stylizacja draperii, w tym zwłaszcza płaszcza o szerokich, gładkich, przypominających płaty, ostro załamujących się fałdach, nade wszystko zaś budowa głowy i fizjonomia niedwuznaczne wskazują na czas ok. 1500. Trudno natomiast wskazać ściśle środowisko powstania - mogł to być zarowno Śląsk (Kraje Czeskie ?),
jak i Małopolska, czy Prusy. Pierwotnie herma umieszczona była zapewne w zwieńczeniu, bądź w gornej kondygnacji gotyckiej szafy ołtarzowej, widoczne są bowiem wyraźne korektury optyczne: rzeźba przeznaczona była do oglądania z lewej strony od dołu, z taką korektą ukształtowane zostały rysy twarzy o jakby ukośnym przebiegu. Do rzadkości należy oryginalna, laserunkowa karnacja; partie szat zostały przemalowane w okresie poźniejszym, pod spodem należy się spodziewać zachowania warstw oryginalnych lub bliskich oryginałowi.