Rykowisko, 1892

akwarela, gwasz, papier; 43 x 65 cm;
sygn., dat. i opisany l. d.: Jul Fałat 92 Berlin.

Prezentowane dzieło Juliana Fałata to doskonała ilustracja podsumowująca jego drogę artystyczną, związaną z przedstawieniami myśliwskimi, które w tamtym czasie istotnie zajmowały również innych wybitnych malarzy, takich jak Wojciech Kossak czy Józef Chełmoński. Warto zwrócić uwagę, że dla Juliana Fałata tematyka ta była pretekstem do ukazania przyrody i światła, często za pomocą dużych kontrastów barw, szczególnie w dziełach przedstawiających ośnieżony krajobraz. Dlatego w znanych nam obrazach artysty grupy myśliwych bywają często usunięte z pierwszego planu kompozycji. Na inspirację tematyką myśliwską miała wpływ również literatura, a dokładnie powstanie w 1866 roku Roku myśliwskiego autorstwa Wincentego Pola, do którego ilustracje opracował właśnie Wojciech Kossak. Julian Fałat w 1890 roku stworzył własny Kalendarz myśliwski, opublikowany w Tygodniku Ilustrowanym. Równocześnie ogromny wpływ na odrębność twórczą Juliana Fałata, w porównaniu do innych malarzy tego czasu, miało uczestnictwo artysty w polowaniu w Nieświeżu, zorganizowanym w 1886 roku przez Radziwiłłów dla przyszłego cesarza Wilhelma II. To tam Julian Fałat zaprezentował swoje akwarele i stworzył 27-28 kompozycji, zyskując możliwość pracy dla cesarza Wilhelma II oraz uznanie w berlińskim środowisku artystycznym, gdzie konsekwentnie organizował wystawy sztuki polskiej. Artysta tworzył szkice z natury. Dokumentując liczne polowania, jako temat przewodni wybrał polowanie na sarny, które tworzył do 1889 roku. Następnie, od 1891 roku, zwrócił się ku przedstawianiu króla lasu - łosia. Z czasem, właśnie w okresie berlińskim, rozszerzył repertuar pejzażu o jesienne krajobrazy malowane niemal impresyjnie, w duchu romantyzmu, z tylko symbolicznie zaznaczoną zwierzyną, jak w oferowanym dziele, Rykowisko pochodzącym z najbardziej cenionego okresu, czyli z lat 1890-1895. Następnym etapem w twórczości malarza było zwrócenie się ku poleskim, podmokłym pejzażom.

(oprac. na podstawie: Jerzy Malinowski, Julian Fałat, Warszawa, 1985, s. 28-34; Julian Fałat, Pamiętniki, Warszawa, 1935, s. 161-163, 197-200)