Ikona - Święty Mikołaj Możajski

tempera, deska, mosiądz (nimb); 40,5 x 32 cm.
Rosja, XIX w.
Wizerunek Świętego otoczony jest przez 12 kwater zewnętrznych ukazujących sceny z jego życia; m.in. Narodziny Mikołaja, Święty zostaje diakonem, otrzymuje sakrę biskupią, ukazuje się cesarzowi Konstantynowi, ukazuje się Eulaliuszowi prosząc o uwolnienie trzech niesprawiedliwie oskarżonych żołnierzy, ukazuje się więźniom i niesie im pocieszenie, wstrzymuje wykonanie kary śmierci, uwalnia z rąk Saracenów i zwraca rodzicom porwanego syna, pogrzeb Mikołaja, translacja Jego relikwii.
Święty Mikołaj urodził się w Patarze w 280 r., był biskupem Miry - stolicy Licji, gdzie zmarł między 345 a 352 r. Na soborze w Nicei ostro przeciwstawił się heretyckiemu biskupowi Ariuszowi, za co został pozbawiony insygniów biskupich i wtrącony do więzienia. W więzieniu ukazał mu się Chrystus i Matka Boża, którzy zwrócili mu wolność i godność biskupią. Słynął dobrymi czynami i licznymi cudami, stąd uzyskał przydomek Cudotwórca. Świętemu Mikołajowi w folklorze ludowym przypisywano rolę taką jak najważniejszym Świętym, Aniołom, a nawet Archaniołom. Na Rusi był opiekunem podróżujących, strzegł od pożarów, troszczył się o urodzaje.