Anemony w wazonie

olej, płótno dublowane, 54,5 x 45 cm;
sygn. l. d.: Pankiewicz

Wystawiany: Józef Pankiewicz 1886 - 1940. Życie i dzieło. Muzeum Narodowe w Warszawie, 2006 [poza katalogiem]

Józef Pankiewicz urodził się w 1866 w Lublinie. Kształcił się w Warszawie pod kierunkiem Wojciecha Gersona i Aleksandra Kamińskiego, a następnie razem z Władysławem Podkowińskim wyjechał na stypendium do Petersburga. Stamtąd artyści udali się w 1889 roku do Paryża, gdzie Pankiewicz odniósł pierwszy poważny sukces w swojej karierze otrzymując srebrny medal na Wystawie Powszechnej za obraz Targ na jarzyny na placu Żelaznej Bramy w Warszawie (1888, olej, płótno, 82 x 108 cm, Muzeum Narodowe, Poznań). W 1906 otrzymał stanowisko profesora Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Wakacje spędzał we Francji, co zaowocowało przyjaźnią m.in. z Pierrem Bonnardem. Pozostawał pod silnym wpływem sztuki impresjonistów, szczególnie Cézanne`a i Renoira. W swojej twórczości ulegał także wpływom symbolizmu, co przejawiało się szczególnie w tajemniczych scenach nokturnowych. Jednak już od początku XX wieku zafascynowany był kolorem, co doprowadziło do powstania w 1923 Komitetu Paryskiego, w którego skład wchodzili także m.in. Jan Cybis, Józef Czapski, Zygmunt Waliszewski i inni. Jednym z ulubionych tematów podejmowanych przez "Kapistów" były martwe natury, które dawały niekończące się możliwości eksperymentowania z barwą. Oferowany obraz jest wybitnym przykładem twórczości Józefa Pankiewicza powstałym około roku 1920. Anemony i miomoza zostały przedstawione w subtelny sposób, odpowiadający właściwej im delikatności. Znane są liczne analogie w twórczości artysty nie tylko odnośnie przedstawienia kwiatów, ale także wnętrza mieszkania, a przede wszystkim malowanego dzbanu. Rekwizyt ten pojawia się w wielu pracach Pankiewicza - por.: Bukiet kwiatów (olej na płótnie, 55 x 46 cm, Lwowska Galeria Sztuki, Lwów), Bukiet peoni w dzbanku (1920, olej, płótno, 41 x 33 cm, Fond National d`art conteporain, Ministere de la Culture et de la Communication, Paryż), Anemony w majolikowym wazonie (1923-1924, olej, płótno, 45 x 36 cm, Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku).