Rycerz na białym koniu

olej, płótno, 70,5 x 58 cm; na odwrocie, na płótnie nalepka: „Piotr Michałowski / Rycerz na białym koniu / olejny / własność Róży Michałowskiej (?) / nieczytelne; oraz nalepka wystawowa: MUZEUM NARODOWE W KRAKOWIE / „Piotr Michałowski, 1800 - 1855”/ Gmach Główny 19.10.2000 - 15.01.2001 / Eksponat: Piotr Michałowski „Rycerz na białym koniu” / olej na płótnie, 70,5 x 58 cm / własność prywatna Lit. Piotr Michałowski. 1800 - 1855. Katalog wystawy monograficznej w Muzeum Narodowym w Krakowie, Kraków 2000. Piotr Michałowski, najwybitniejszy malarz polskiego romantyzmu, wśród wielu kompozycji i scen z jeźdźcami stworzył cały cykl akwarelowych i olejnych dzieł, które przedstawiały sławnych polskich rycerzy. Pośmiertny uczeń Gercaulta, kontynuator jego malarstwa pełnego pasji i swobody w konnych wizerunkach hetmanów Jabłonowskiego, Czarnieckiego i bezimiennych rycerzy nawiązywał do tradycji barokowego portretu konnego. Olejny Lisowczyk z Muzeum Narodowego w Poznaniu, Rycerz na koniu w krakowskim Muzeum Narodowym to obrazy bliskie przedstawianemu tu Rycerzowi na białym koniu albo ujściem kompozycyjnym (Lisowczyk) albo elementami kostiumu (dzieło z Krakowa). W Rycerzu na białym koniu - mamy do czynienia z malowidłem, w którym, obok partii bardziej zamkniętych, napotykamy takie, w których ledwo maźnięciem podpowiedziano kształt, nie definiując go ostatecznie. Obraz wprowadza nas w tok pracy Piotra Michałowskiego, w jego malarski warsztat. „Wściekłą techniką” nazwał młody student krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych, Jan Matejko obraz Michałowskiego pokazany na pierwszej wystawie TPSP. Przykładem takiej „wściekłej techniki” jest Rycerz na białym koniu, jeszcze jeden bohaterski jeździec malowany z zamiarem umieszczenia w salach Zamku Wawelskiego. Dawną wielkość ojczyzny przypominało wielu malarzy XIX stulecia. Piotr Michałowski należy do tych, których dzieła wolne są od odwoływania się do pozaartystycznych emocji i wzruszeń. Naklejona na odwrocie płótna kartka stwierdza pochodzenie pracy ze zbiorów Róży Michałowskiej, tj. z tej kolekcji, z której pochodzą najbardziej wartościowe obrazy, akwarele i rysunki artysty.