Narodziny przedmiotów XX, 1997

olej, płótno; 120,5 x 140 cm;
sygn. l. d.: Jan Tarasin 97
na odwrocie napisy autorskie: JAN TARASIN 97/ NARODZINY PRZEDMIOTóW/ XX.

Jan Tarasin należy do klasyków współczesnego malarstwa polskiego, przez lata pracy twórczej był członkiem najważniejszych grup artystycznych. Jego twórczość zmieniała się przez dekady jednak nigdy nie przekroczyła granicy sztuki abstrakcyjnej, nie była jednocześnie sztuką przedstawiającą. Prezentowany obraz jest doskonałym przykładem twórczości artysty. Kompozycja pracy jest charakterystycznym dla Tarasina układem, w którym to w umownych horyzontalnych pasach ukazuje różnorodne nieokreślone przedmioty. Eksponaty jak głosi tytuł dopiero się tworzą, jako nowotwory nie posiadają jeszcze swojej tożsamości, jednocześnie powstają, aby stać się nieokreślonym egzemplarzem, kaligraficznym symbolem. Dodatkowym środkiem wyrazu, jakim posługuje się malarz jest kolor. Wydający się początkowo neutralnym wręcz ascetycznym komponentem oddziaływania. Jasne tło, jako płaszczyzna, jest niejednorodna poprzez swoją tonacje, uwypukla niebieskie, granatowe i ciemne przedmioty, ukazując cienie, odległości, wzajemne relacje i współzależności. W tym zapisie artysta ukazuje tworzący się ciąg. Rekwizyty, niemające przypisanego znaczenia, mające dopiero stać się konkretną formą. Horyzontalny układ pracy kojarzy się z próba zapisu, może być to próba zapisu rzeczywistości, aczkolwiek dopiero stoimy przed ostateczną odpowiedzią. W roku swojej śmierci, artysta udzielił wywiadu, której przytoczona niżej wypowiedź może wpłynąć na zrozumienie tej jak również innych dzieł tego wielkiego malarza. „Malarstwo jest dla mnie czymś w rodzaju notatnika […] Formy przypominają nieokreślone do końca embriony, ale nie chcę ich zanadto komplikować […]. Chcę zatrzymać je w takim momencie, kiedy wszystko jeszcze może się zdarzyć, kiedy wszystko jeszcze przed nami [Tarasin, 1999]
Lit.: Spotkania z Tarasinem, (red.) Zbigniew Chlewiński, Jacek Czuryło, Marek Pietkiewicz, (tekst) Izabela Mizerska, Płock 2007, s. 26.