Gerydon żeliwny w stylu klasycystycznym

złożony z kilku elementów, z których trzon z nogami połączonymi na śruby, z okrągłym blatem w formie patery, wspartym na tralkowym, kanelowanym trzonie z przewiązkami, rozwidlonym w trójnóg, w górnej części esowaty ozdobiony liśćmi, u dołu prosty zakończonych raciczkami. Patera pośrodku dekorowana wielofiguralną sceną stylizowaną na mitologiczną ze stojącą pośrodku Ateną kreślącą na ziemi, ujętą szerokim otokiem ozdobionym ornamentem roślinnym i owalnymi guzami, a na obrzeżu jajownikiem. Na spodzie talerza owalne tabliczki z numerami 7150 i 7285;
żeliwo; 91 x 42 x 42 cm, śr. blatu 38 cm;
Niemcy, Ilsenburg lub Mägdesprung (?), 2 poł. XIX wieku.

W 1 połowie XIX wieku, dzięki unowocześnieniom technologicznym wprowadzonym w końcu XVIII wieku, żeliwo stało się jednym z najbardziej popularnych materiałów stosowanym m.in. w budownictwie, meblarstwie, a nawet w jubilerstwie. W 2 ćw. XIX wieku popularność zyskały meble żeliwne, chętnie wykorzystywane w plenerze, jak również w oranżeriach. Z doskonałych odlewów słynęły huty niemieckie, z których najlepszą była berlińską, a wzory projektowane dla niej przez
znanych artystów, były powielane w wielu innych odlewniach. Omawiany gerydon wykonano w jednej z hut w Ilsenburgu lub Mägdesprungu, znanych z produkcji analogicznych sprzętów o subtelnych kształtach oraz dekoracyjnych blatów ze scenami mitologicznymi i portretami słynnych mężów.Wieńczącą gerydon paterę wykonano według akwareli Carla Friedricha Schinkla (1781-1841), niemieckiego architekta, malarza i designera. Jej tematem stała się przetworzona współcześnie
scena zaczerpnięta z mitologii przedstawiająca jedną ze scen „Sądu Parysa”, w której Atena kreśli na piachu koła zębate (symbol industrializacji), przekazując wiedzę Parysowi, dzięki czemu miał się on stać najmądrzejszym z ludzi, a Atena otrzymać od niego „jabłko najpiękniejszej”.
Obiekt w stanie do konserwacji.
konsultowała Anna Kwiecień, kustosz Oddziału Odlewnictwa Artystycznego Muzeum w Gliwicach, www.muzeum.gliwice.pl