tempera, deska, 38,2 x 27 cm;
(w oryginalnej ramie z epoki: 48,3 x 37,3 cm)
W tym miesiącu oferujemy Państwu pochodzący z pierwszej połowy XVI wieku obraz z rzadkim na ziemiach polskich przedstawieniem Madonny z Dzieciątkiem i winnym gronem.
O pochodzeniu obrazu nie można niestety dużo powiedzieć. Jedyną informacją dla nas jest umieszczony na odwrociu pracy odręczny napis: „Biegli w sztuce utrzymują, że malowidło pochodzi z XIIIgo wieku. Żembocin d. 18 Wrześn. 1888 r. X St. Podolski pleban C.S.P.T?” Stąd wiemy, że obraz w II połowie XIX wieku znajdował się w zespole kościelno-plebańskim pw. św. Małgorzaty i św. Stanisława w Żębocinie koło Proszowic (obecne woj. małopolskie), której proboszczem był wtedy ksiądz Stanisław Podolski (urząd ten sprawował w latach 1882-1894). Charakterystyka obrazu i typ obramienia wskazują na to, że był on przeznaczony do dewocji prywatnej.
Praca najprawdopodobniej pochodzi z warsztatu małopolskiego, na co wskazywałyby pewne jej cechy, jak choćby ujęcie Marii w półpostaci, zwróconej do widza w trzech czwartych. Zauważalne są jednak również echa późnogotyckich przedstawień niemieckich, np. w przestylizowaniu prawej dłoni Marii oraz ujęciu Dzieciątka.
Madonna o typowej dla innych przedstawień z tego okresu dziewczęcej urodzie, z wysokim czołem dodającym wytworności, długimi, kręconymi włosami, delikatnie zarysowanymi łukami brwiowymi, rozchylonymi ustami i o zadumanym spojrzeniu, odziana jest w czerwona szatę spodnią z czarna lamówka przy dekolcie oraz niebieski płaszcz ze złotym podbiciem. W swojej prawej, uniesionej dłoni trzyma kiść winogron, będącą symbolem Eucharystii i zapowiedzią Męki Pańskiej. Na jej lewem przedramieniu podtrzymuje nagie, pulchne Dzieciątko Jezus, które wpatrzone w Matkę czułym gestem dotyka jej twarzy.
Dzieła tego typu należą do niezwykłej rzadkości antykwarycznej. Wyjątkowości oferowanej pracy dodaje jej wysoka klasa artystyczna i oryginalne rozwiązania ikonograficzne.
Praca po konserwacji.
Lit.:Angelika Bogdanowicz, Kazimiera Kuczman, Konserwacja późnogotyckiego obrazu, [w:] Spotkania z zabytkami, nr 7-8 (293-294) XXXV, Warszawa 2011, s. 41-44
