Kufel z nakrywką

srebro kute, repusowane, grawerowane, odlewane i cyzelowane;
cechowane na kryzie nakrywy i stopy: cecha miejska, monogram złotnika, litera datująca, wężyk probierczy (cechy zatarte, mało czytelne);
wys. 16 cm, szer. 16,6 cm, średnica stopy 13,2 cm; waga 568 g.
Królewiec, lata 20.-30. XVIII w.
Kufel wsparty na stopie profilowanej z gładkim półwałkiem, obrzeżonej płaską kryzą. Korpus cylindryczny dekorowany reliefową kompozycją figuralną przedstawiającą cztery putta odpoczywające nad brzegiem wody, w otoczeniu natury. Kierując się od lewej ku prawej stronie ucha widzimy putto unoszące się na wodzie na rybie, któremu z zainteresowaniem przygląda się siedzący na drzewie orzeł. Pod drzewem, leniwie wyleguje się kolejne putto, któremu siedzący nieopodal chłopczyk wskazuje ręką wiewiórkę jedzącą orzech. Czwarty malec moczy nogi w wodzie i zrywa owoce z rosnącego obok drzewa. Z boku kufla c-kształtne ucho zakończone u dołu tarczką. Nakrywka na zawiasie, z brzegiem analogicznie kształtowanym do stopy, lekko uniesiona pośrodku z grawerowaną rozetą skomponowaną z ceowników i stylizowanych liści.

Wpływ na złotników królewieckich wywarło złotnictwo Gdańska i innych miast nadbałtyckich, widoczny zarówno w podobieństwach formalnych, ale także doborze tematów i układzie kompozycyjnym.
Wyroby królewieckie cechuje jednak zazwyczaj skromniejsza dekoracja i częste powielanie popularnych motywów i schematów znanych z dużo wcześniejszych realizacji. Niewątpliwym stylistycznym archaizmem w omawianym kuflu jest jego c-kształtne ucho z tarczką i perełkowaniem, które przestało być wykonywane już w 4 ćw. XVII w. Temat z beztrosko bawiącymi się puttami był niezmiernie popularny od ok. połowy XVII wieku, aż po początek XVIII w. Motyw ten był często wykorzystywany przez złotników do zdobienia naczyń, głównie korpusowych m.in. kufli.
Pewne podobieństwo kompozycyjne oferowanego obiektu autorstawa Edlera odnajdujemy na kuflu złotnika gdańskiego Christiana i Pichgela z ok. 1700 r. przedstawiającym trzy putta wśród krajobrazu leśnego (Złotnictwo od XIV do XX wieku w zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku [katalog]; oprac. Barbara Tuchołka-Włodarska; Muzeum Narodowe w Gdańsku, Gdańsk 2005 - poz. III.9, il.).

Friedrich Edler pochodził z Królewca, terminował u J. D. Tamnaua, został mistrzem w 1720 i w tym samym roku się ożenił z wdową po złotniku Wittpahlu; w 1737 roku wymieniony został w księdze
bractwa kurkowego; wiadomo, że w 1739 roku wykonał puszkę na hostie cechowaną literą datującą C i monogramem FW. Prawdopodobnie przestał być aktywny w 1740 r. (E. v. Czihak, Edelschmiedekunst Fruhrer Zeiten In Preussen. Erster Teil, Leipzig 1903 - poz. 235)