olej, płótno; 63 x 77 cm;
sygn. i dat. l. g.: Pankiewicz 09
Wysokiej klasy dzieło artystyczne, poprzez rozbudowaną kompozycję w kilku planach przedstawia damskie drobiazgi toaletowe rozłożone najprawdopodobniej na stole, który to przykrywa wzorzysta tkanina. Obraz wyróżnia się uporządkowaną dekoracyjnością. Został namalowany w okresie, gdy malarz popełniał często temat martwej natury. W tym okresie zwracał się ku problematyce koloru. Przestrzeń w obrazie jest ukształtowana poprzez zestawienie ze sobą barw chłodnych i ciepłych. Artysta stosuje ponadto dodatkowe rozwiązania kompozycyjne, jak deformacja optyczna, poprzez ujęcie w bliskim planie z góry blatu stołu. Krawędzie mebla odcinają się od neutralnego tła lekko rozedrganym kolorem utworzonym poprzez rozżółcone zielenie, błękity oraz róże. Dodatkowo krawędź stołu wydaje się podniesiona ku górze, ten efekt artysta wydobywa dzięki wykadrowaniu tej partii. W obrazie malarz kontrastuje ze sobą materię przedmiotów, w przypadku pierwszego planu zestawia wachlarz z pawich piór z brązową oprawą. Delikatność przedmiotu jest dostrzegalna dzięki zestawieniu go ze sztywną rączką - różnicuje gęstość farby oraz sposób prowadzenia pędzla. Pankiewicz w ten sposób uzyskuje płynność wzorów oraz kształtów, nie rezygnując z ich pełnego zarysu. Poprzez gęste nałożenie farby na płótno odróżnia gładkie partie tkaniny od wzorzystych.
"Martwa natura z białym wachlarzem" jest autentyczną pracą Józefa Pankiewicza, można przypuszczać, że opisywany obraz
jest identyczny z płótnem "Martwa natura", o niewiadomych wymiarach. Nieznane są jego losy, został wymieniony w Sprawozdaniu Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie za rok 1909, s.17, nr 580. Oferowany obraz to wybitny przykład twórczości Józefa Pankiewicza, obrazujący drogę artystyczną malarza.
[opis oparty na ekspertyzie Elżbiety Charazińskiej z dnia 29. I. 2013 r.]
zobacz pełną ekspertyzę do obrazu
